Słodko-gorzkie uzależnienie

Cukier to uzależnienie XXI wieku. Jaki wpływ na nasze zdrowie ma uzależnienie od cukru? Na czym polegają wahania glikemii i dlaczego są one tak groźne dla osób z cukrzycą? Czy cukier naprawdę nas skrzepi?

Według danych GUS statystyczny Polak spożywa rocznie ok. 40 kilogramów cukru, z czego jedynie ok. 15 kilogramów przypada na cukier w torebkach, który jest używany do słodzenia napojów czy przygotowywania ciast. Występuje on wszędzie: w słodkich i słonych przekąskach, kolorowych napojach, sosach, jogurtach, a nawet i w pieczywie. Cukier to uzależnienie XXI wieku i podobnie jak inne używki ma destrukcyjny wpływ na zdrowie każdego człowieka. Natomiast dla osób cierpiących na cukrzycę może być wręcz zabójczy.

Słodkie koło

Ile razy zdarzyła Ci się sytuacja w której będąc głodnym, w biegu sięgasz po szybką przekąskę w postaci, np. słodkiego batona? Efektem jest tymczasowe zaspokojenie Twojego głodu, jednak po chwili,  uczucie głodu powraca ze zdwojoną siłą. Brzmi znajomo? Nie ma w tym nic dziwnego, a zjawisko to występuje zarówno u diabetyków jak i osób w pełni zdrowych.  Za taki stan rzeczy odpowiedzialne są gwałtowne wahania poziomu cukru i insuliny w naszym organizmie. Niezaprzeczalnie wahania te są niekorzystne dla naszego zdrowia, a w przypadku osób cierpiących na cukrzycę wręcz życia.

Próbując rozróżnić konsekwencje wspomnianych wahań, a przede wszystkim rolę insuliny posłużmy się przykładem przytoczonego słodkiego batona. Osoba w pełni zdrowa, która skusi się na słodką przekąskę funduje sobie skok poziomu cukru z 80 mg/dl do około 140 mg/dl. Ta nagła różnica w postaci 60 mg to sygnał dla naszego organizmu do działania. Aby organizm mógł sobie poradzić z tą sytuacją wytwarza duże ilości insuliny, co z kolei oznacza gwałtowny spadek poziomu cukru z górnej granicy do jej dolnego poziomu.  Pojawia się uczucie zmęczenia, senności, brak koncentracji i zwiększony apetyt, szczególnie na produkty słodkie. W ten sposób nasze słodkie koło się zamyka.

Gorzkie konsekwencje

O ile konsekwencje wahań poziomu cukru dla osoby zdrowej niosą za sobą niekorzystne efekty, często prowadząc do otyłości i nie są obojętne dla naszego zdrowia, to w przypadku osób z cukrzycą sytuacja taka jest dużo groźniejsza w skutkach. Organizm diabetyka często nie ma w ogóle zdolności do wytworzenia insuliny, a o ile potrafi ją wytworzyć robi to w sposób nieprawidłowy, nie radząc sobie z nagłymi skokami poziomu cukru. W tej grupie osób, nadmiar spożywania cukrów prostych może prowadzić do bardzo groźnej hiperglikemii, czyli sytuacji w której poziom cukru w organizmie jest za wysoki.

Objawy tego stanu to m.in.: wzmożone pragnienie, częste oddawanie moczu i oddawanie dużej ilości moczu, uczucie zmęczenia, kwaśny zapach z ust, problemy z widzeniem, świąd, stany zapalne dróg moczowych i płciowych. Długotrwale utrzymujące się stany hiperglikemii, czyli wysokie poziomy glikemii we krwi powodują bardzo poważne zaburzenia metaboliczne w całym organizmie. W wyniku podwyższonego poziomu glukozy niszczone są przede wszystkim naczynia krwionośne – zarówno te małe, znajdujące się w oczach, nerkach czy zakończeniach nerwowych, jak i duże naczynia krwionośne, czyli tętnice i żyły. To od ich kondycji zależy wydolność całego układu krążenia i to właśnie  w obrębie naczyń krwionośnych – z  powodu zbyt wysokiego cukru we krwi – tworzą się późne powikłania cukrzycy. Powikłanie te to groźne dla życia zaburzenia  funkcji ważnych dla życia narządów, w szczególności: serca, nerek, oczu i układu nerwowego. Najczęstsze powikłania to: zawał serca, udar, retinopatia, nefropatia, neuropatia i polineuropatia cukrzycowa.

Cukier pod kontrolą

Na podstawie wyżej wymienionych czynników istotna jest świadomość własnej choroby w przypadku diabetyka, a co najważniejsze jej prawidłowa kontrola. Jest to możliwe dzięki połączeniu kilku składników: stałego monitorowania poziomu cukru, odpowiednio dopasowanego leczenia w postaci insulinoterapii, ale także w pełni odpowiedzialnej, racjonalnej diety, co sumarycznie pozwoli na uniknięcie groźnych w skutkach wahań poziomu cukru. Zaleca się unikanie cukrów prostych, a zastąpienie ich cukrami złożonymi, które w powolny sposób podnoszą poziom cukru. Występują one w kaszach, produktach pełnoziarnistych, roślinach strączkowych, warzywach i  owocach. Włączenie ich do codziennej diety pozwoli nam nie tylko na znacznie dłuższe utrzymanie poziomu sytości, ale przede wszystkim uchroni nas od nagłych i groźnych skoków poziomu cukru. Mając świadomość dotyczącą tego, z jakimi konsekwencjami wiąże się nasze słodkie uzależnienie, pamiętajmy o gorzkim smaku jego konsekwencji, które utrzymują się znacznie dłużej niż chwilowy skok poziomu cukru w naszym organizmie.