Astma a alergia
Ryzyko pojawienia się astmy wzrasta 8-krotnie u pacjentów z alergicznym nieżytem nosa.
Wyniki badań epidemiologicznych, patofizjologicznych oraz obserwacje kliniczne wskazują na istotny związek między astmą a nieżytem nosa: schorzenia te bardzo często sobie towarzyszą i wpływają na siebie nawzajem. Wspólne są również czynniki wywołujące zaostrzenia astmy i nieżytu nosa. Te obserwacje, ale również stwierdzenie, że zarówno budowa, jak i naciek zapalny obejmujący górne i dolne drogi oddechowych mają wiele cech wspólnych spowodowały, że już około 20 lat temu, w wyniku inicjatywy ARIA (Allergic Rhinitis and Its Impact on Asthma) sformułowana została koncepcja traktowa- nia nieżytu nosa i astmy jako jednej jednostki chorobowej (jedne drogi oddechowe – jedna choroba).
Dane epidemiologiczne
Nieżyt nosa rozpoznaje się u 75 do 90% dorosłych chorych na astmę alergiczną. Z kolei astmę rozpoznać można u 25 do 50% chorych na nieżyt nosa. Ryzyko pojawienia się astmy wzrasta 8-krotnie u pacjentów z alergicznym nieżytem nosa, a jest prawie 12-krotnie większe u chorych na nieżyt nosa niealergiczny. Jeszcze wyraźniejszy związek widoczny jest u dzieci chorych na astmę u których nieżyt nosa występuje prawie za- wsze (94%).
Przebieg naturalny
Przeprowadzono wiele badań, w których oceniano wpływ alergicznego i niealergicznego nieżytu nosa na rozwój astmy, czyli zjawisko nazywane „marszem alergicznym”. Pierwszy krok to pojawienie się uczulenia, a więc sytuacja, w której u chorego jeszcze bez dolegliwości alergicznych stwierdza się dodatnie wyniki testów skórnych. Wpływ na pojawienie się objawów mają czynniki środowiskowe, takie jak alergeny czy zanieczyszczenia powietrza. W ten sposób pacjent przechodzi do kolejnego etapu, w którym pojawiają się objawy ANN, a następnie u 15- 38% chorych dochodzi do rozwoju astmy.
Postępowanie terapeutyczne: leczenie i profilaktyka astmy
Wyniki wielu badań potwierdzają, że choroba górnych dróg oddechowych może nasilać lub wywoływać astmę. Z drugiej strony istnieje wiele dowodów na to, że prawidłowe leczenie nieżytu nosa ma wpływ nie tylko na ciężkość astmy, ale również na ryzyko jej wystąpienia. Dlatego tak ważna jest prawidłowa terapia ANN, na którą składa się leczenie objawo-we miejscowymi glikokortykosteroidami, ale przede wszystkim stosowanie swoistej alergenowo immunoterapii (SIT). Leczenie to nie tylko skutecznie zmniejsza objawy alergicznego nieżytu nosa, ale też istotnie redukuje ryzyko rozwoju astmy. Co więcej efekt ten jest trwały i utrzymuje się wiele lat po zakończeniu odczulania (8-14). W tym miejscu należy też wspomnieć o leczeniu biologicznym astmy: stosowanie preparatów, takich jak omalizumab czy mepolizumab, skutecznie wpływa nie tylko na kontrolę astmy, ale również na objawy ANN.
Obserwowane związki między schorzeniami górnych i dolnych dróg oddechowych mają istotne znaczenie kliniczne. Na ich podstawie sformułowano trzy główne zasady leczenia i diagnozowania astmy i ANN (ARIA):
- Chorzy na przewlekłe lub nawracające zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych powinni być zawsze przebadani pod kątem astmy oskrzelowej.
- U pacjentów chorych na astmę zawsze należy w wywiadzie zwrócić uwagę na objawy ze strony górnych dróg oddechowych a także przeprowadzić diagnostykę alergologiczną.
- Leczenie powinno być zawsze ukierunkowane na stan zapalny obejmujący górne i dolne drogi oddechowe.
Ostatnie wpisy
