Kardiochirurgia Dziecięca w Polsce

Prof. dr hab. n. med. Bohdan Maruszewski Kierownik Kliniki Kardiochirurgii Instytutu „Pomnika – Centrum Zdrowia Dziecka” w Warszawie

Specyfiką polskiej kardiochirurgii dziecięcej jest leczenie wszystkich dzieci i noworodków z najbardziej złożonymi wadami serca, w tym z sercem jednokomorowym. Odsetek operacji paliatywnych u noworodków z sercem
jednokomorowym wynosi 30%. Najczęstsza operacja serca u noworodka w Polsce to operacja Norwooda. Dzieci te wymagają planowo dalszych etapów leczenia chirurgicznego i interwencyjnego. Wyniki ich leczenia są porównywalne z najlepszymi na świecie i wynikają z koncentracji doświadczenia w największych ośrodkach. To jeden z naszych największych sukcesów. Niestety zbyt długie są kolejki w wiodących ośrodkach do planowych operacji etapowych. Do niewątpliwych osiągnięć polskiej kardiochirurgii
dziecięcej należy stosowanie od około 10 lat wspomagania serca u dzieci przy pomocy sztucznych komór, a także transplantacja serca u dzieci i młodzieży. Narastającym problemem w skali całego kraju jest rosnąca liczba pacjentów dorosłych i dorastających po różnego rodzaju operacjach wad wrodzonych serca. Liczbę tych chorych ocenia się na
80 – 100 tys. Wymagają oni specjalistycznej opieki, wynikającej z przebytych zabiegów operacyjnych i interwencji kardiologicznych. Mają różnorakie problemy z zaburzeniami rytmu serca, wielu wymaga późnych reoperacji,
badań diagnostycznych jak również dotyczą ich wszystkie nabyte problemy kardiologiczne wieku dojrzałego, w tym choroba niedokrwienna serca. Chorzy ci potrzebują zorganizowanego systemu wielospecjalistycznej opieki
medycznej, posiadającego doświadczenie zarówno w leczeniu wad wrodzonych serca jak kardiologii dorosłych. Lepsze wyniki leczenia związane są nieodmiennie z większą ilością wykonywanych świadczeń, w tym
przede wszystkim procedur zabiegowych, w jednym ośrodku. Nie mamy obecnie problemu z operowaniem nawet najbardziej złożonych wad wrodzonych serca u noworodków, natomiast należy dołożyć wszelkich wysiłków aby
zwiększyć liczbę reoperacji i skrócić istniejące kolejki. Aby było to możliwe konieczna jest poprawa wyceny operacji kardiochirurgicznych u dzieci i ich odrębne finansowanie. W innym wypadku liczba niezbędnych zabiegów będzie
spadać, a zespoły i szpitale najbardziej obciążone wykonywaniem najtrudniejszych operacji serca u dzieci i długotrwałą intensywną opieką będą popadać w coraz większe długi. Wykształcenie współczesnego kardiochirurga
dziecięcego jest długie, wymaga szczególnych predyspozycji i największego wysiłku. Niewystarczająca
motywacja finansowa powoduje brak chętnych do tej elitarnej i wymagającej specjalności medycznej.