Stopy Diabetyka w rękach Podologa
Profilaktyka Zespołu Stopy Cukrzycowej to podstawowe zadanie podologa w pracy z osobami chorymi na cukrzycę. Podolog, jako członek interdyscyplinarnego zespołu, ma za zadanie uchronić chorego przed konsekwencjami powikłań tej choroby – głównie amputacją – poprzez kontrolę odpowiednią pielęgnację stóp.
Cukrzyca to choroba bardzo podstępna, która może rozwijać się w organizmie człowieka latami, i w tym czasie potrafi wyrządzić w nim wiele szkód. Najczęściej współistnieje z chorobą miażdżycową i niewydolnością krążenia doprowadzając do zawałów, udarów lub wylewów, ale także do zaburzeń widzenia (retinopatii) czy funkcjonowania nerek (nefropatii) często kończącej się na dializach. Podobnie też dzieje się z układem nerwowym, którego działanie z czasem jest zaburzone, a efekty tego objawiają się, m.in. coraz zmniejszonym czuciem w stopach, a nawet jego brakiem (neuropatia). Nie są to jednak jedyne powikłania tej choroby. Z czasem niewydolność krążeniowa rozwija się coraz bardziej, drobne naczynia krwionośne stają się bardziej kruche co w konsekwencji doprowadza do niedotlenienia i słabego odżywienia tkanek, a to z kolei powoduje, że pojawiają się rany, które trudniej się goją.
Jak może pomóc podolog?
Przede wszystkim zbada stopy. Badanie stóp to podstawowa czynność w gabinecie podologicznym. Dzięki temu chory dowie się, w jakim stopniu jego stopy odczuwają dotyk, poprzez badanie czucia powierzchownego i głębokiego oraz temperatury, a także czy w jego stopach jest prawidłowe krążenie. Oprócz tych badań, podolog obejrzy paznokcie i skórę stóp, i określi w jakim stopniu może pomóc choremu.
Wszystkie zmiany, jakie powstają na stopach diabetyka mogą przyczyniać się do powstania ran. Dlatego tak istotne jest ich regularne usuwanie. Przede wszystkim mam tutaj na myśli głębokie odciski, rozległe modzele, wrastające czy zgrubiałe paznokcie oraz zrogowaciałą skórę na piętach, która może pękać. Każda z tych zmian powinna być starannie i w bezpieczny sposób usunięta, aby stopy nie były obciążone dodatkowym uciskiem. Podolog to jedyna osoba, która potrafi sobie z tym poradzić nie naruszając ciągłości tkanek. Posiada odpowiednie narzędzia i urządzenia, dzięki którym w bezpieczny i skuteczny sposób zlikwiduje zmiany. Do zadań podologa należy przede wszystkiem prawidłowe skracanie paznokci, usuwanie odcisków i modzeli, redukcja zrogowaciałego naskórka na piętach, profilaktyka wrastających i wkręcających się paznokci, oczyszczenie zmian na płytkach paznokciowych takich, jak np. grzybica czy zrogowacenia, oraz zastosowanie odpowiednich opatrunków odciążających i pielęgnacyjnych. Dodatkowo zadaniem podologa jest poinstruowanie chorego, w jaki sposób powinien dbać o stopy, pomoc w doborze odpowiednich preparatów do pielęgnacji domowej, dobór prawidłowego obuwia i skarpetek, wykonanie lub dobór wkładek odciążających miejsca narażone na nadmierny ucisk. W tym miejscu należy też zwrócić uwagę na fakt, że podolog współpracuje z interdyscyplinarnym zespołem lekarzy dzięki czemu chory jest objęty kompleksową opieką.
W swojej praktyce podologicznej bardzo często spotykam się z osobami chorymi na cukrzyce, które niejednokrotnie trafiają do mnie w ostatniej chwili i czasami jest już za późno na pomoc, ale cieszy mnie też, że coraz częściej przychodzą osoby z prośbą o opiekę nad ich stopami, ponieważ chcą uniknąć przykrych powikłań. Dlatego w tym miejscu pragnę zachęcić do regularnego korzystania z zabiegów podologicznych, ponieważ dzięki nim można uchronić stopy przed poważnymi konsekwencjami.
Autor: Aneta Kowalczyk, Polskie Towarzystwo Podologiczne